Autofocus jest funkcją urządzenia optycznego (aparatu fotograficznego, projektora), która automatycznie dokonuje optymalnego ustawienia ostrości. Rozróżnia się przy tym system aktywny i pasywny.
Aktywny autofocus wysyła z aparatu fotograficznego w kierunku obiektu pomiarową wiązkę światła (promieni podczerwonych lub ultradźwięków). Aparat fotograficzny oblicza odległość i na podstawie tych danych może ustawić odpowiednio obiektyw, aby motyw był ostry. Ostrość można ustawić jedynie w zasięgu wiązki światła. Aktywny autofocus można stosować nawet w całkowitej ciemności.

Pasywny autofocus
Pasywny autofocus zapewnia ostre zdjęcia na podstawie porównania kontrastu lub optycznego przesunięcia fazowego. W celu porównania kontrastu mierzony jest współczynnik kontrastu na matrycy CCD aparatu, a następnie ostrość jest zmieniana do momentu osiągnięcia najlepszej wartości kontrastu. W ten sposób można wykonywać ostre zdjęcia również takich obiektów, które są daleko oddalone lub znajdują się za szybą. W przypadku motywów o niskim kontraście oraz przy bardzo jasnym lub ciemnym oświetleniu używane jest światło pomocnicze. Pomiar przesunięcia fazowego jest bardziej złożoną metodą niż porównanie kontrastu i jest obecnie stosowany głównie w drogich lustrzankach. Aby porównać przesunięcie fazowe, specjalny czujnik oblicza odległość do motywu wraz z wymaganym ustawieniem ostrości.

Dezaktywacja
W przypadku niektórych motywów, jak jednolite powierzchnie bez kontrastu lub wzory ciągłe, zdjęcia są lepsze po wyłączeniu autofocusu. Autofocus nie może wtedy znaleźć punktu, na podstawie którego mógłby ustawić ostrość. Niektóre aparaty fotograficzne informują użytkownika, jeśli autofocus nie może sobie poradzić z danym motywem. Wtedy użytkownik może go wyłączyć i ustawić ostrość ręcznie.