Co to jest częstotliwość odświeżania ekranu w monitorze? Jak ją zmienić?

Kupując monitor do komputera, zwracamy uwagę na kilka czynników. Większość z nich jest oczywista. Łatwo sobie wyobrazić, czym różni się monitor 27 cali od 32 cali albo jak zmienia się obraz w rozdzielczości Full HD i w rozdzielczości 4K. Częstotliwość odświeżania to natomiast najbardziej abstrakcyjny parametr. Co właściwie oznacza?
W największym skrócie: to liczba obrazów, jakie monitor może wyświetlić w ciągu sekundy. A zatem częstotliwość odświeżania monitora wynosząca 75 Hz oznacza, że w trakcie sekundy ekran jest w stanie wyświetlić 75 obrazów. A co jeśli mowa nie o statycznym obrazie, a o ruchomej animacji? Wówczas oznacza to, że ruchomy obraz będzie częściej odświeżany, a zatem ruch na ekranie będzie się wydawał bardziej płynny. Może mieć to znaczenie w dynamicznych grach, gdzie kluczowy dla zwycięstwa jest błyskawiczny czas reakcji – na przykład w strzelankach.
Czy częstotliwość odświeżania monitora ma znaczenie tylko w grach? Okazuje się, że nie. Ten parametr jest istotny także wtedy, gdy monitor służy nam do codziennej pracy – na przykład w biurze. Okazuje się, że przy niskiej częstotliwości odświeżania oczy szybciej się męczą, a użytkownicy skarżą się na bóle głowy. Nie należy zatem ignorować tego współczynnika.

Warto podkreślić, że to co, producent zapisuje w specyfikacji sprzętu, to maksymalna obsługiwana częstotliwość odświeżania. Nie oznacza to jednak, że jest to wartość domyślna i będzie stosowana za każdym razem, niezależnie od tego, co robimy na komputerze. To tak, jak z zakupem soundbara czy zestawu kina domowego, gdzie w specyfikacji podawana jest maksymalna moc, co nie znaczy, że głośniki zawsze będą grać z największą mocą.
Monitor ma podaną częstotliwość odświeżania, jaką jest w stanie obsłużyć, niemniej to, czy zdoła wyświetlić tak szybko i płynnie obraz, który byśmy chcieli, zależy także od możliwości procesora graficznego. Procesor może odpowiadać za wiele wymagających zadań jednocześnie (zwłaszcza w grach). Często komputer nie będzie w stanie zagwarantować jednocześnie najwyższej rozdzielczości i najwyższej częstotliwości odświeżania. Stąd w grach na PC możliwość dostosowania ustawień do swoich preferencji – sami wybieramy, czy bardziej interesuje nas szczegółowy obraz, czy dynamika na ekranie.

Jeśli chcemy zmienić częstotliwości odświeżania ekranu dla wszystkich używanych aplikacji systemowych, najlepiej dokonać zmiany ustawień w obrębie systemu operacyjnego.
Jeśli chcemy ustawić oczekiwaną częstotliwość odświeżania w Windows 10, powinniśmy wykonać następujące kroki:

1. Kliknij prawym przyciskiem myszy na Pulpicie, a następnie wybierz opcję „Ustawienia ekranu”.
2. Pojawi się nowe okienko, w którym możesz zmienić orientację ekranu lub rozmiar elementów na ekranie. W tym miejscu należy kliknąć w odnośnik „Zaawansowane ustawienia wyświetlania”.
3. Na dole znajdujemy odnośnik „Wyświetl właściwości karty”. Po wybraniu tej opcji przechodzimy do ustawień karty graficznej i monitora.
4. W nowym oknie klikamy zakładkę „Monitor” i tam znajdujemy pole „Częstotliwość odświeżania ekranu”. Z rozwijanej listy wybieramy jedną z obsługiwanych częstotliwości odświeżania i zatwierdzamy zmiany przyciskiem „Zastosuj”.

Jeśli mamy kartę graficzną firmy NVIDIA (GeForce), to odświeżanie ekranu można również zmienić za pomocą panelu sterowania NVIDIA.

Skoro już wiemy, czym jest odświeżanie monitora i jak je zmienić, czas przyjrzeć się konkretnym przykładom monitorów. Jakie modele możemy polecić? Oto nasza lista.

To monitor gamingowy z rozdzielczością Full HD. Częstotliwość odświeżania w tym modelu to aż 240 Hz. Ekran z matrycą IPS dysponuje dobrym kątami widzenia (178 stopni) i dobrym czasem reakcji. Monitor obsługuje kilka trybów HDR, dzięki czemu można dopasować idealnie ustawienia do tego, co chcemy akurat wyświetlić. Ciekawym rozwiązaniem jest także technologia ASUS Dynamic Shadow Boost, która automatycznie rozjaśnia ciemne obszary w świecie rozgrywki i optymalizuje inne strefy obrazu. Nie tylko poprawia to ogólne wrażenia podczas oglądania, ale również ułatwia dostrzeganie wrogów ukrytych w zacienionych częściach mapy! Inna zaleta to technologia Flicker-Free redukująca efekt migotania ekranu, co minimalizuje zmęczenie oczu i zwiększa komfort podczas długich sesji gamingowych.

Kolejny monitor o przekątnej 27 cali. W tym przypadku częstotliwość odświeżania także jest znacznie powyżej przeciętnej i wynosi 144 Hz. Zastosowano tutaj technologię adaptacyjnej synchronizacji, która zmniejsza rozrywanie ekranu, zacinanie się i opóźnienia wejścia. Niska kompensacja liczby klatek na sekundę zapewnia płynny przepływ każdej sceny. Rozdzielczość matrycy wynosi 2560×1440.

Zakrzywiony monitor o rozmiarach małego telewizora. Zapewnia częstotliwość odświeżania aż 180 Hz! Od innych modeli rożni się także ukształtowaniem i proporcjami ekranu. Zamiast standardowego formatu 16:9 i prostej płaszczyzny zastosowano tutaj wygięcie (1500R) i znacznie szerszy format 21:9. Szersze pole widzenia może dać przewagę w wielu grach. Monitor wykorzystuje technologię redukcji niebieskiego światła i migotania ekranu. Rozdzielczość to 3440x1440 pikseli.

Ciekawa propozycja, jeśli dysponujemy mniejszą przestrzenią. Monitor o przekątnej poniżej 24 cali zmieści się nawet na niewielkim biurku. Jest też bardzo przystępny cenowo, bo kupimy go za mniej niż 1000 zł. Zastosowano tutaj matrycę VA o rozdzielczość Full HD. Częstotliwość odświeżania to 144 Hz. Konstrukcja jest pozbawiona ramek, a kształt – delikatnie zakrzywiony.

W tym tekście skupiliśmy się na monitorach komputerowych. Warto jednak pamiętać, że częstotliwość odświeżania można sprawdzić także na innych ekranach, z których korzystamy. Przede wszystkim w telewizorach, ale również w tabletach czy smartfonach.